"Οι ανόητοι έιναι καλύτερο να κυβερνιούνται παρά να κυβερνούν"

Δημόκριτος ο Αβδηρίτης

Άβδηρα 470 ή 460- περ. 370 π.χ.

Μακεδονικός τάφος Σταυρούπολης

Άποψη του τάφου από το δρόμο. Διακρίνεται ο προθάλαμος, ο θάλαμος και η κλίνη.

Ο τάφος της Σταυρούπολης είναι ο μεγαλύτερος, πιο καλοδιατηρημένος και πιο εντυπωσιακός μακεδονικός τάφος της Θράκης. Βρίσκεται νότια της πόλης, σε μικρή απόσταση από το δρόμο που οδηγεί στα Κομνηνά. Με βάση την αρχιτεκτονική του μορφή και τα λιγοστά ευρήματα που υπήρχαν στο εσωτερικό του, χρονολογείται στο πρώτο μισό του 2ου αι. π.Χ. Είναι πιθανό να συνδέεται με έναν οικισμό, που βρίσκεται σε απόσταση 500 μ. νοτιότερα, στη θέση Μύτικας Κομνηνών, και είχε μεγάλη διάρκεια ζωής, από την Πρώιμη Εποχή Σιδήρου (9ος - 8ος αι. π.Χ.) μέχρι τη βυζαντινή περίοδο. Το μνημείο έχει όλα τα βασικά αρχιτεκτονικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν τους μακεδονικούς τάφους. Είναι υπόγειος, κτιστός και αποτελείται από δρόμο, προθάλαμο και θάλαμο, που είναι σκεπασμένοι με καμάρες. Είναι κατασκευασμένος με εγχώριο μάρμαρο κατά το ψευδοϊσόδομο σύστημα τοιχοποιίας, έχει προσανατολισμό Α-Δ και η είσοδός του βρίσκεται στα δυτικά. Ο δρόμος αποτελείται από δύο τμήματα: το εξωτερικό, που είναι χωρίς κάλυψη, και το εσωτερικό, που είναι στεγασμένο και έχει μήκος 4,65 μ. και πλάτος 1,59 μ. Σε αυτό μπαίνει κανείς από θύρα που κλεινόταν εξωτερικά με μεγάλες ορθογώνιες μαρμαρόπετρες. Στο άλλο άκρο του υπάρχει η θύρα του προθαλάμου, που αποτελείται από δύο παραστάδες και υπέρθυρο. Ο προθάλαμος έχει πλάτος 3,13 μ. και μήκος 2,12 μ. Επικοινωνεί με το νεκρικό θάλαμο με θύρα, αποτελούμενη από μονολιθικές παραστάδες και υπέρθυρο, που κλεινόταν εσωτερικά με μαρμάρινα θυρόφυλλα, στα οποία δηλώνονται ανάγλυφα τα τεκτονικά στοιχεία (π.χ. καρφιά). Στη δεξιά παραστάδα διακρίνονται τα γράμματα Α, Β, Γ, Δ, ζωγραφισμένα με κόκκινο χρώμα με την εγκαυστική μέθοδο. Ο θάλαμος έχει πλάτος 3,13 μ. και μήκος 3,155 μ. Στο βάθος του υπάρχουν δύο μαρμάρινες κλίνες γωνιακά τοποθετημένες με μαρμάρινα διπλά προσκεφάλαια στα δύο άκρα τους («κλίνες αμφικέφαλες?). Στα πόδια τους διακρίνεται ζωγραφική διακόσμηση με την εγκαυστική μέθοδο. Σε μεταγενέστερη εποχή είχε προστεθεί και τρίτη κλίνη, που δε σώζεται σήμερα. Ο προθάλαμος και ο θάλαμος έχουν δάπεδα από μαρμάρινες πλάκες, ενώ στη γένεση της καμάρας τους υπάρχει κοσμήτης αποτελούμενος από ιωνικό και λέσβιο κυμάτιο. Ο τάφος βρέθηκε συλημένος και τα θυρόφυλλά του σπασμένα. Στο εσωτερικό του υπήρχαν μόνο δύο μικρά χρυσά δακτυλίδια, μία μικρή χρυσή ψήφος και θραύσματα ειδωλίων, που ανήκουν σε τρεις Έρωτες και δύο γυναικείες μορφές. Ο τάφος της Σταυρούπολης σε σχέση με τους άλλους μακεδονικούς παρουσιάζει δύο ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: το πρώτο είναι ο στεγασμένος δρόμος και το δεύτερο το γεγονός ότι οι εσωτερικές επιφάνειες των τοίχων δεν καλύπτονται με κονιάματα. Η ζωγραφική διακόσμηση έγινε πάνω στις μαρμάρινες επιφάνειες με την εγκαυστική μέθοδο και ίχνη της σώζονται στο θριγκό της εισόδου του προθαλάμου, στο θύρωμα του θαλάμου και στα κυμάτια. Ο τάφος ήταν γνωστός στους χωρικούς της περιοχής από παλιά. Ο πρώτος αρχαιολόγος που επισκέθφηκε το μνημείο ήταν ο Χ. Μακαρόνας, το 1951, ο οποίος πραγματοποίησε μικρή ανασκαφική έρευνα, ενώ η κυρίως ανασκαφή έγινε από τον ίδιο, τον Οκτώβριο του 1953. Το 1997 ο Δ. Τριαντάφυλλος πραγματοποίησε στερεωτικές εργασίες στο μνημείο και σε συνεργασία με το Δήμο Σταυρούπολης το έχει εντάξει σε ειδικό πρόγραμμα για την ανάδειξη και αξιοποίησή του.
Συντάκτης
Κωνσταντίνα Καλλιντζή, αρχαιολόγος

ΕΠΑΝΑΠΑΤΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΝΙΚΗΣ ΤΗΣ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ

ΕΠΑΝΑΠΑΤΡΙΣΜΟ ΤΗΣ ΝΙΚΗΣ ΤΗΣ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ ΖΗΤΑ Η ΕΣΗΕΜ
Τον επαναπατρισμό της Νίκης της Σαμοθράκης ζητά με διακήρυξή της η Ένωση Συντακτών Μακεδονίας -Θράκης τονίζοντας ότι το θέμα αυτό δεν είναι καθόλου ήσσονος σημασίας από εκείνο της επιστροφής των Μαρμάρων του Παρθενώνα αλλά και όλων των ξενιτεμένων αρχαιοτήτων.Στη διακήρυξη της ΕΗΕΜ-Θ αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι δεν ταιριάζει το ευγενές έθνος των Γάλλων ο ρόλος του απαγωγέως και ότι προκαλεί εντύπωση η σιγή της Γαλλίας για το θέμα της επιστροφής της Νίκης της Σαμοθράκης."Αντιπαρέρχονται δια της σιωπής την αυτονόητη για τον πολιτισμό τους υποχρέωση να επαναπατρίσουν οικεία βουλήσει και πανηγυρικώς τη Νίκη της Σαμοθράκης. Μήπως νομίζουν ότι η ανθρωπότητα ζει ακόμη στους αιώνες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας; Η σιγή τους είναι εξίσου κραυγαλέα με την επίσημη ελληνική σιωπή-εν αντιθέσει προς τη μεγάλη και εύλογη ελληνική και διεθνή κινητοποίηση για την απόδοση των Μαρμάρων του Βρετανικού Μουσείου" επισημαίνει στη διακήρυξή της η ΕΣΗΕΜ-Θ.Παράλληλα τονίζει ότι η απόδοση και επιστροφή της Νίκης της Σαμοθράκης στο πάτριο έδαφος θα είναι μία Νίκη του πολιτισμού. "Η ΕΣΗΕΜ-Θ αποδύεται σ' αυτόν τον ευγενικό αγώνα και δεν θα τον τερματίσει παρά μόνον όταν η Σαμοθράκη-κέντρο ήδη δημοσιογραφικών εκδηλώσεων διεθνούς εύρους της Ένωσής μας- γίνει το περίοπτο βάθρο και ο τόπος παγκόσμιας επίσκεψης για τη Νίκη της Σαμοθράκης. Το ζήτημα αυτό τίθεται ειδικότερα ενώπιον της Βουλής των Ελλήνων, των υπουργείων Πολιτισμού Ελλάδας και Γαλλίας, της Διεύθυνσης του Μουσείου του Λούβρου , καθώς και ενώπιον παντός άλλου αρμοδίου, οι οποίοι παρακαλούνται να λάβουν ρητώς θέση επ΄ αυτού" καταλήγει η διακήρυξη.

´Αβδηρα-Αρχαιολογικό Μουσείο

Tα ´Aβδηρα ιδρύθηκαν στα μέσα του 7ου αι. π.Χ. από Ίωνες κατοίκους των Κλαζομενών της Μικράς Ασίας. Το 545 π.Χ. ο πληθυσμός τους ενισχύθηκε από ένα ισχυρότερο κύμα αποίκων που προερχόταν από την ιωνική Τέω. Η πόλη έγινε γρήγορα ισχυρή και οικονομικά ακμαία, επειδή διέθετε άφθονες προσόδους από το εμπόριο και τη γεωργική εκμετάλλευση. Στα ρωμαϊκά χρόνια επήλθε οικονομική και οικιστική συρρίκνωση. Η βυζαντινή πόλη περιορίστηκε στον οχυρωμένο λόφο της αρχαίας ακρόπολης και συνέχισε τη ζωή της με το όνομα Πολύστυλον ως την εποχή της Τουρκοκρατίας.

Οι ανασκαφές άρχισαν το 1950 από την Αρχαιολογική Εταιρεία με διευθυντή τον Δημήτρη Λαζαρίδη και συνεχίστηκαν από τις Εφορείες Αρχαιοτήτων Κομοτηνής και Καβάλας. Η ανασκαφική έρευνα στο Πολύστυλον διεξάγεται από την Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Καβάλας. Τα ευρήματα για πολλά χρόνια στεγάζονταν στα Μουσεία Καβάλας και Κομοτηνής. Η ανέγερση του Μουσείου Αβδήρων ολοκληρώθηκε το 1993. Το 1997 έγινε η μεταφορά των αντικειμένων και άρχισαν οι εργασίες της επανέκθεσης.

Η έκθεση αναπτύσσεται στο ισόγειο και τον όροφο του κτιρίου. Στο πρώτο τμήμα υπάρχει πλούσιο εποπτικό υλικό που έχει ως σκοπό την ενημέρωση του επισκέπτη σχετικά με την ιστορία της πόλης. Υπάρχουν κείμενα για τη μυθολογία, την ιστορία και την αρχαιολογική έρευνα, βιογραφικά στοιχεία επιφανών Αβδηριτών, κείμενα αρχαίων συγγραφέων που αναφέρονται στα ´Αβδηρα, τοπογραφικά διαγράμματα της πόλης και χάρτες της ευρύτερης περιοχής.

Η παρουσίαση των αντικειμένων έγινε σε τρεις θεματικές ενότητες: δημόσιος βίος, ιδιωτικός βίος και ταφικά έθιμα. Η έκθεση καλύπτει τη χρονική περίοδο από τον 7ο αι. π.Χ. ως το 13ο αι. μ.Χ. Περισσότερα σε αριθμό είναι τα ευρήματα από τις περιόδους ακμής της πόλης.

Κάτω Καρυόφυτο

Διαδρομές

Στα δάση των βουνών της Ροδόπης

Η περιοχή βορειοανατολικά του Νέστου, μέχρι τα σύνορα με τη Βουλγαρία, που περιλαμβάνει τα δάση των βουνών της Ροδόπης, είναι τόπος μεγάλης φυσικής ομορφιάς. Εδώ μπορείτε να περάσετε κάμποσες μέρες, εξερευνώντας τους δασικούς χωματόδρομους και τα μονοπάτια. Αν επιλέξετε να μείνετε στα ξύλινα σπιτάκια του Δασικού Χωριού Ερύμανθος, μέσα στο δάσος της Χαϊντούς μετά το χωριό Λειβαδίτης, θα μπορέσετε να εξερευνήσετε με την ησυχία σας την περιοχή. Εδώ θα φτάσετε μέσω Σταυρούπολης, στρίβοντας μετά το χωριό Δαφνώνας δεξιά προς Καρυόφυτο. Μπορείτε ακόμη να έρθετε από τα χωριά Λυκοδρόμιο ή Ωραίο, που βρίσκονται κοντύτερα στην Ξάνθη (Αν δεν έχετε πολύ χρόνο στη διάθεσή σας μπορείτε να επισκεφτείτε το δάσος της Χαϊντούς ξεκινώντας πρωί πρωί από το Λυκοδρόμιο και καταλήγοντας αργά το απόγευμα στο Ωραίο.) Στο όμορφο δάσος της Χαϊντούς έχετε πολλές δυνατότητες για εξερευνήσεις με αυτοκίνητο 4Χ4 και για πεζοπορίες. Από τις πιο ενδιαφέρουσες, είναι η διαδρομή από τον Λειβαδίτη μέχρι τον εντυπωσιακότατο καταρράκτη έξω από το χωριό.

Σε αυτόν θα φτάσετε ακολουθώντας σηματοδοτημένο μονοπάτι - θα κάνετε περίπου 1 ώρα να πάτε και άλλο τόσο να επιστρέψετε, από ανηφόρα αυτή τη φορά, όμως η διαδρομή είναι υπέροχη. Μια ακόμη εξαιρετική πεζοπορία είναι η ανάβαση στο Γυφτόκαστρο, μια από τις κορφές της Ροδόπης. Εκεί θα φτάσετε από καλά χαραγμένο μονοπάτι μέσα από το πανέμορφο δάσος με τις οξιές και τα πεύκα (4 χλμ.), και από τα ψηλά θα αντικρίσετε στα βόρεια τη Βουλγαρία, ανατολικά τα βουνά των Σερρών και νότια το Θρακικό Πέλαγος.

Λίγα λόγια για την ορεινή περιοχή της Ξάνθης

Η οροσειρά της Ροδόπης αποτελεί το 70% της συνολικής έκτασης του νομού. Χωρίζεται στη μέση από το ρέμα του Εχίνου, στα δυτικά από το Δάσος του Δρυμού (Χαιντού) και στα ανατολικά τα χωριά της ορεινής περιοχής του Εχίνου. Αξίζει να επισκεφτείτε τη Σταυρούπολη που αποτελεί κέντρο εξορμήσεων για τη γνωριμία με το Βόρειο Δυτικό τμήμα του νομού. Πιο συγκεκριμένα το λαογραφικό μουσείο με συλλογές παλιών αντικειμένων, καθημερινών εργαλείων, μουσικών οργάνων, κ.τ.λ. Με κατεύθυνση το Νότιο τμήμα προς το Νέστο, βρίσκονται τα Κομνηνά, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον το Μακεδονικό τάφο, το Τηλεματικό δίκτυο ‘Ιχνηλάτης’, για την παρατήρηση του ποταμού Νέστου και την προστασία του Αισθητικού Δάσους και όλων των Στενών του Νέστου.

Προς το βορειοδυτικό τμήμα και από εκεί βόρεια προς το Ιωνικό σώζονται τα ερείπια του κάστρου της Καλύβας. Με βορειοδυτική κατεύθυνση από τη Σταυρούπολη,ακολουθώντας τη διαδρομή Δαφνώνας, Καρυόφυτο και Λειβαδίτης, διασχίζοντας πανέμορφα δάση από οξιά, ορεινή πεύκη και έλατα, βρίσκεται ο καταρράκτης του Λειβαδίτη, ο μεγαλύτερος στα Βαλκάνια, σε υψόμετρο 1200 μ. και ύψους 45 μέτρων. Σε 10 χιλιόμετρα απόσταση βρίσκουμε το Δασικό χωριό αποτελούμενο από ξύλινα σπιτάκια, πλήρως εξοπλισμένα (καθιστικό με τζάκι, 2 υπνοδωμάτια, κουζίνα, WC), ικανά να φιλοξενήσουν μέχρι και 6 επισκέπτες το καθένα.

Πρόσβαση

Η βασική πρόσβαση γίνεται από ασφαλτοστρωμένο δρόμο από την Ξάνθη ακολουθώντας τη διαδρομή Σταυρούπολη - Δαφνώνας - Καρυόφυτο, από τη Δράμα ακολουθώντας το δρόμο Παρανέστι - Νεοχώρι - Καρυόφυτο και από την Καβάλα ακολουθώντας τη διαδρομή διασταύρωση Χρυσούπολης - Ζαρκαδιά - Κεχρόκαμπος - Σταυρούπολη - Δαφνώνας - Καρυόφυτο.

Δορυφορική φωτογραφία περιοχής Καρυόφυτου-Λειβαδίτη

Δορυφορική φωτογραφία Άνω Καρυόφυτου

Δορυφορική φωτογραφία Κάτω Καρυόφυτου

Δορυφορική φωτογραφία Λειβαδίτη

Άνω Καρυόφυτο